Okeani iz vremena dinosaura doslovno su vrvjeli od lignji, pokazuje nova naučna studija. Iako se fosilni ostaci ovih morskih stvorenja rijetko pronalaze, zahvaljujući novoj metodi analize naučnici su sada otkrili nevjerovatan broj fosiliziranih kljunova lignji u stijenama starim 100 miliona godina.
Kako prenosi Science Alert, paleontolozi iz Japana i Njemačke upotrijebili su inovativnu tehniku kako bi proučili fosile skrivena unutar komada stijena – i otkrili čak 263 uzorka lignji, među kojima i 40 do sada nepoznatih vrsta drevnih glavonožaca.
“Po broju i veličini, ove drevne lignje su jasno dominirale morima,” izjavio je paleobiolog Shin Ikegami s Univerziteta Hokkaido, prvi autor istraživanja.
“Njihova tjelesna masa bila je jednaka ribama, a u nekim slučajevima i veća od amonita koje smo pronašli zajedno s njima. To nam pokazuje da su lignje bile najrasprostranjeniji plivači u drevnim okeanima.”
Fosilizacija mekih tijela je rijetka jer se takva tkiva brzo raspadaju. Većina fosila koje pronalazimo su kosti, zubi, školjke ili kandže. Međutim, lignje su većinom sastavljene od mekog tkiva – osim jednog dijela: njihovog tvrđeg kljuna od hitina, koji može opstati milionima godina ako su uslovi tačno odgovarajući.
Do ovog istraživanja, poznat je bio samo jedan fosilni kljun lignje. Mnogi mali morski fosili inače završe u složenim, isprepletenim naslagama koje je teško analizirati.
Tim naučnika koristio je tehniku nazvanu brušenje tomografije (grinding tomography) – metodu u kojoj se stijena mikroskopski brusi sloj po sloj, a svaki sloj se fotografiše u visokoj rezoluciji. Iako se uzorak time uništava, naučnici dobijaju trodimenzionalnu digitalnu rekonstrukciju sadržaja stijene, uključujući i fosile koje bi inače mogli vidjeti samo u presjeku.
Ikegami i njegov tim rekonstruisali su komad stijene prepun fosila star oko 100 miliona godina. U unutrašnjosti su pronašli guste ostatke životinja – uključujući oko 1.000 kljunova glavonožaca, od čega su najzanimljiviji bili oni od lignji.
Ti kljunovi bili su maleni i tanki, dužine između 1,23 i 19,32 milimetra, s prosječnom dužinom od 3,87 milimetara – što je otprilike 6% veličine jedinog prethodno poznatog fosila lignjinog kljuna. Njihova debljina je u svim slučajevima bila manja od 10 mikrometara.
“Ovi rezultati pokazuju da se brojni kljunovi lignji kriju kao mikrofosili u mikronskim veličinama i objašnjavaju zašto su bili zanemareni u prethodnim istraživanjima,” navodi se u radu istraživača.
Na osnovu otkrića, istraživači tvrde da je biomasa lignji tokom krede (Cretaceous period) značajno nadmašivala biomasu riba i amonita, te da je eksplozivna diverzifikacija lignji nastupila mnogo ranije nego što se dosad mislilo – oko 100 miliona godina unazad.
To je u potpunoj suprotnosti s ranijom pretpostavkom da su lignje počele dominirati okeanima tek nakon masovnog izumiranja dinosaura prije 66 miliona godina.
“Ova otkrića mijenjaju sve što smo mislili da znamo o morskim ekosistemima prošlosti,” kaže paleontolog Yasuhiro Iba s Univerziteta Hokkaido.
“Lignje su vjerovatno bile pioniri brzih i inteligentnih plivača koji danas dominiraju modernim okeanima.”
