Spirale su čest motiv u astronomiji, a najpoznatiji primjer vrtložne strukture naša je galaksija, Mliječni put. Naučnici su uz pomoć NASA-inog superračunara nazvanog ‘Pleiades’ otkrili još jednu spiralnu strukturu na samom rubu Sunčevog sistema.
Ova se spirala unutar sferične strukture Oortovog oblaka sastoji se od milijardi ledenih tijela okruženih skupinom kometa. Iako se Oortov oblak nalazi na samom rubu našeg planetarnog sistema te se prostire na udaljenost oko 99.000 puta veću od udaljenosti Zemlje od Sunca, naučnici do sada nisu imali jasnu predodžbu o njegovoj strukturi.
‘Otkrili smo da neki kometi u unutrašnjem Oortovom oblaku, koji se proteže od 1.000 do 10.000 astronomskih jedinica (au), tvore dugotrajnu spiralnu strukturu’, rekao je Luke Dones, naučnik iz Southwest Research Institutea i član istraživačkog tima, u izjavi za Space.com.
Dones je dodao da je tim bio iznenađen ovim otkrićem. ‘Spirale prepoznajemo u Saturnovim prstenovima, diskovima oko mladih zvijezda i galaksijama. Svemir očito voli spirale!’ Iako je u usporedbi s Mliječnim putem ova spirala relativno mala, istraživači su izračunali da se proteže na otprilike 15.000 astronomskih jedinica i da se nalazi pod pravim uglom (90 stepeni) u odnosu na ravninu Mliječnog puta.
‘Samo mali dio kometa u Oortovom oblaku čini ovu spiralu’, kaže Dones, ‘ali i dalje govorimo o milijardama kometa.’ Njihova istraživanja pokazuju da ova struktura nije privremena, već dugovječna i stabilna. Spiralna formacija još uvijek postoji u unutrašnjem Oortovom oblaku, ali ju je izuzetno teško promatrati sa Zemlje.
Oortov oblak je sloj kometa i ledenih tijela koji se nalazi daleko izvan orbite Neptuna, posljednjeg planeta Sunčevog sistema. Neptun je od Sunca udaljen oko 4,5 milijardi kilometara, a Oortov oblak se proteže i do 100.000 astronomskih jedinica od Sunca, što ga čini krajnjom granicom našeg planetarnog sistema. Smatra se da je upravo Oortov oblak izvor mnogih kometa koji povremeno putuju prema unutrašnjosti Sunčevog sistema i prolaze pored plinovitih divova poput Jupitera i Saturna te kamenih planeta poput Marsa i Zemlje.
Materijal unutar Oortovog oblaka datira još iz vremena formiranja Sunčevog sistema prije oko 4,5 milijardi godina. Ovi takozvani transneptunijski objekti sadrže smrznutu vodu.
Koristeći napredne računalne simulacije, naučnici su pratili putanje miliona ‘testnih čestica’ koje predstavljaju komete kroz cijelu historiju Sunčevog sistema. Takve simulacije zahtijevaju ogromnu računalnu snagu, pa je za taj zadatak korišten NASA-in superračunalni sistem. Dones je istaknuo da je spiralnu strukturu unutar Oortovog oblaka prvi uočio tim stručnjaka za vizualizaciju iz Američkog prirodoslovnog muzeja (AMNH).
