Veliki broj zemalja članica Evropske unije, najmanje njih deset, ozbiljno razmatraju provedbu preporuka o sankcijama iz non-papera, koji su cirkulirale Francuska i Njemačka, pod nazivom “Odgovori na napade Republike Srpske na ustavni poredak BiH“, a čije je postojanje i sadržaj Raport prvi objelodanio, saznajemo iz diplomatskih izvora najnovije informacije o sudbini ovog dokumenta.
Među njima svakako prednjače Francuska, te Njemačka koja je već uvela sankcije osumnjičenima za napad na ustavni poredak BiH – Miloradu Dodiku, Radovanu Viškoviću i Nenadu Stevandiću – ali se zalaže i za njihovo proširenje.
Prema tvrdnjama naših izvora, dok se sankcije za čelnike RS osumnjičene za napad na ustavni poredak BiH razmatraju pojedinačno, unutar svake zemlje članice EU, sankcije kroz obustavu projekata za entitet RS dogovaraju se unutar grupe više zemalja, prvenstveno bilateralnih donatora.
To se prije svega odnosi na donatore projekata koji se provode unutar Investicionog okvira za Zapadni Balkan (Western Balkans Investment Framework – WBIF).
Riječ je o inicijativi Evropske komisije i partnerskih međunarodnih finansijskih institucija (EIB-Evropske investicione banke, EBRD-Evropske banke za obnovu i razvoj, CEB-Razvojne banke Vijeća Evrope, KfW -Njemačke razvojne banke, AFD-Francuske razvojne agencije i Svjetske banke-WB).
Uz njihovu pomoć su do sada u BiH, uključujući i entitet RS, realizirani brojni značajni infrastrukturni projekti.
Najveći donator WBIF grantova je Evropska unija kroz IPA fondove.
No, zbog nepostojanja jednoglasnog stava o sankcijama na nivou EU, jer osumnjičene za napad na ustavni poredak BiH prije svega štiti Mađarska, u pogledu dogovora oko uskraćivanja sredstava RS značajan je, kažu naši izvori, spisak onih zemalja koje su najveći bilateralni donatori unutar WBIF.
A to su Austrija, Češka, Danska, Finska, Francuska, Grčka, Nizozemska, Irska, Italija, Kanada, Luksemburg, Mađarska, Norveška, Njemačka, Poljska, Slovačka, Slovenija, Španija, Švedska i Velika Britanija.
Jasno je da su među ovim zemljama njih četiri već uvele sankcije Dodiku. Većina ih je i osudila napade čelnika RS na ustavni poredak BiH.
Njemačka je još prije nekoliko godina obustavila četiri infrastrukturna projekta u Republici Srpskoj vrijedna 105 miliona eura zbog secesionističke politike Milorada Dodika.
Sada bi, kažu naši sagovornici, po toj matrici mogle postupiti još neke zemlje, o čemu se intenzivno razgovara.
Masovnije sankcije za entitet RS svakako bi se odrazile i na život građana.
No, evropske zemlje koje snažno zagovaraju ovakav model sankcija smatraju da bi se obustavom projekata za entitet RS, dok njim rukovode secesionističke stranke, snažno utjecalo na politički kapacitet secesionističkih vođa tih partija koji svoj izborni rezultat velikim dijelom mogu zahvaliti i realizaciji projekata koje često pripisuju kao lični uspjeh, a ne doprinos zemalja EU i same EU bez kojih tih ostvarenja ne bi ni bilo.
Raportovi izvori tvrde da bi kao rezultat sagledavanja neformalnog non-papera, u skorije vrijeme, ali kao formalan prijedlog, uskoro mogao biti objelodanjen iz zvaničnih institucija EU.
Već sada se, kažu naši sagovornici, može reći da taj prijedlog neće imati jednoglasnu podršku svih 27 zemalja članica EU, te je stoga “recept” za sankcije iz non-papera još značajniji.
