Grupa evropskih lidera pridružit će se sastanku između Donalda Trumpa i Volodimira Zelenskog u Washingtonu početkom naredne sedmice. Predsjednica Evropske komisije Ursula von der Leyen potvrdila je svoje prisustvo, rekavši da će učestvovati u razgovorima „na zahtjev predsjednika Zelenskog“, te dodala da će „ona i drugi evropski lideri“ biti prisutni u Bijeloj kući u ponedjeljak. Ovaj koordinirani potez tumači se kao jasan znak podrške Ukrajini i poruka da Evropa namjerava aktivno učestvovati u svim potencijalnim mirovnim pregovorima.
U razgovorima će učestvovati i britanski premijer Sir Keir Starmer, njemački kancelar Friedrich Merz, francuski predsjednik Emmanuel Macron, italijanska premijerka Giorgia Meloni, generalni sekretar NATO-a Mark Rutte te finski predsjednik Alexander Stubb. Prijateljstvo između Stubba i Trumpa navodno je procvjetalo nakon što su se povezali oko zajedničke ljubavi prema golfu tokom turnira u Mar-a-Lagu u martu, piše u svojoj analizi Sky news.
Bez počasne povorke i bez aplauza
Stubb je ranije izjavio da je Trump „jedina osoba koja može posredovati u mirovnom sporazumu“, te da je on „jedini kojeg se Putin zaista boji“. Dovođenje grupe evropskih lidera može biti pokušaj predsjednika Zelenskog da izbjegne ponavljanje zloglasnog sukoba u Ovalnom uredu iz februara, kada je došlo do tenzija između njega, Trumpa i potpredsjednika JD Vancea.
Na samitu SAD i Rusije u petak, Trump je (doslovno) prostro crveni tepih za ruskog predsjednika Putina, pa čak mu je dopustio vožnju u predsjedničkoj limuzini poznatoj kao „Zvijer“. S druge strane, Zelenskog očekuje znatno hladniji doček, bez crvenog tepiha, bez počasne povorke i bez aplauza, izvještava američka dopisnica Sky Newsa Martha Kelner.
Ipak, prisustvo evropskih lidera poput Stubba, koji je čvrsto na strani Zelenskog, moglo bi stvoriti ozbiljniju i uravnoteženiju atmosferu, te pomoći u izbjegavanju ponovnog Ovalnog incidenta. Uloga evropskih lidera kao posrednika mogla bi ojačati ukrajinsku poziciju u ključnim razgovorima.
Stubb je više puta javno izrazio snažnu podršku Ukrajini, a Finska, zajedno sa drugim nordijskim zemljama i baltičkim državama, ubraja se među njene najčvršće saveznike. Ruska invazija 2022. godine navela je Finsku, koja dijeli 1.340 kilometara dugu granicu s Rusijom, da se pridruži NATO savezu, čime je okončana višedecenijska politika vojne neutralnosti.
Usaglašeni stavovi i jedinstvo
Dvije noći prije samita na Aljasci, Zelenski, Trump i evropski lideri, uključujući Stubba, održali su zajednički video-poziv, nakon kojeg je finski predsjednik na mreži X napisao:
„Izvrsni sastanak s @POTUS i evropskim liderima, uključujući @ZelenskyyUA. Usaglašeni stavovi i jedinstvo. Radimo zajedno na prekidu vatre i održivom miru. Uz Ukrajinu smo na svakom koraku. Sljedeći dani i sedmice mogu biti presudni.“
Penzionisani francuski general Dominique Trinquand, bivši šef vojne misije Francuske pri Ujedinjenim nacijama, izjavio je da su evropski lideri „veoma zabrinuti da se scena iz Ovalnog ureda ne ponovi, te zato žele podržati Zelenskog do kraja“.
„Radi se o borbi za moć i poziciji snage, što bi moglo funkcionirati s Trumpom“, dodao je.
