Dok izraelska razorna ofanziva u Gazi ulazi u treću godinu – sa više od 67.200 ubijenih Palestinaca, uglavnom žena, djece i starijih osoba – sve veća pažnja se okreće državama i odbrambenim firmama koje nastavljaju snabdijevati Tel Aviv vojnim arsenalom uprkos rastućim optužbama za genocid.
Između 2020. i 2024. godine, ogromna većina uvoza oružja u Izrael dolazi iz SAD i Njemačke, dok su Italija i Velika Britanija igrale manje, ali značajne uloge.
Izraelske firme same ostaju ključne, podržane od strane specijalizovanih dobavljača širom Evrope i Azije. Zajedno, oni formiraju globalni “cjevovod” koji održava sposobnost Izraela da vodi rat u Gazi.
Agencija Anadolu je sastavila sveobuhvatan izvještaj o državama koje su naoružavale Izrael tokom njegove ratne kampanje, kao i o vrstama oružja i vojne pomoći koja se isporučuje, uprkos rastućem globalnom negodovanju i optužbama za genocid i ratne zločine.
Washington ostaje najveći dobavljač oružja Tel Avivu i najvjerniji politički saveznik, više puta stavljajući veto na rezolucije Vijeća sigurnosti Ujedinjenih nacija koje pozivaju na prekid vatre u Gazi.
Od 2020. do 2024. godine, SAD je činio oko dvije trećine uvoza oružja u Izrael, prema podacima Međunarodnog instituta za istraživanje mira u Stockholmu (SIPRI).
Trenutno je većina američke pomoći vojna, prema postojećem sporazumu o isporuci 3,8 milijardi dolara godišnje do 2028. godine. Ova pomoć se uglavnom mora potrošiti na opremu i usluge proizvedene u Americi.
Ali, podrška Washingtona je daleko više od dugotrajnih 3,3 milijarde dolara vojnog finansiranja i 500 miliona dolara za odbranu od raketa. Samo u prvoj godini trenutnog sukoba, medijski izvještaji sugerišu da je SAD isporučio ili odobrio najmanje 6 milijardi dolara municije, a neki analitičari procjenjuju da bi ta cifra – uključujući i one koji su u toku – mogla porasti na 22 milijarde dolara.
Većina pošiljki je ubrzana pod hitnim mjerama, iako su neki veliki transferi bombi privremeno obustavljeni zbog zabrinutosti oko civilnih žrtava.
Nedavni i budući paketi govore o obimu podrške: 6,4 milijarde dolara za helikoptere Apache i pješadijska jurišna vozila, 1,9 milijardi dolara za urbana borbena vozila i 750 miliona dolara za rezervne dijelove i sisteme za rušenje, prema izvještajima zapadnih medija.
Početkom 2025. godine, Kongres je obaviješten o dodatnim paketima – sporazumu od 8 milijardi dolara za bombe, rakete i granate, te prodaji bombi, kompleta za navođenje i raketa Hellfire u vrijednosti od 7,4 milijarde dolara.
Isporuke iz ovih sporazuma planirane su između 2025. i 2028. godine, što odražava dugoročna, višemilijardna ulaganja u izraelsku vojnu infrastrukturu.
Opseg oružja je širok. Izrael je primio hiljade raketa AGM-114 Hellfire, bombi malog promjera (GBU-39/B), tijela bombi MK-82 i MK-84, kompleta za navođenje JDAM, bombi za uništavanje bunkera BLU-109, upaljača i artiljerijskih granata, prema izvještajima više medija.
Na terenu, buldožeri Caterpillar D9 koje je isporučio SAD koriste se u zadacima borbenog inženjeringa kao što su rušenje kuća i čišćenje ruševina, dok su motori Eitan povećali mobilnost izraelskih oklopnih vozila.
Iza ovih transfera stoje najveći američki dobavljači odbrane.
Boeing, Lockheed Martin, Raytheon Technologies, Northrop Grumman, Honeywell, Collins Aerospace, GE Aviation, Pratt & Whitney, Moog i L3Harris snabdijevaju borbene avione, avioniku, municiju i sisteme podrške koji podupiru izraelsku vojnu mašineriju, prema Radnicima u Palestini, grupi palestinskih sindikata i aktivista.
BAE Systems, koji posluje i u Velikoj Britaniji i u SAD-u, doprinosi sistemima za elektronsko ratovanje i tehnologijom identifikacije prijatelj-neprijatelj. Pine Bluff Arsenal, dio industrijske baze američke vojske, među proizvođačima je municije s bijelim fosforom koja se koristi u izraelskom arsenalu, čije je raspoređivanje u naseljenim područjima izazvalo međunarodnu osudu, saopćila je grupa.
Njemačka je drugi najveći dobavljač oružja Izraelu, čineći otprilike trećinu njegovog uvoza između 2020. i 2024. godine, prema podacima SIPRI-ja.
Za razliku od mnogih evropskih država, Berlin je odbio priznati palestinsku državnost i bio je jedan od najbližih saveznika Izraela u EU-u.
Od oktobra 2023. do sredine maja 2025. godine, Njemačka je odobrila izvoz oružja u vrijednosti od 485 miliona eura (569 miliona dolara), prema podacima objavljenim u parlamentu. Iako je izvoz u 2024. godini opao u poređenju s prethodnom godinom, opći trend naglašava ulogu Berlina kao ključnog dobavljača.
