Galaksija nastala 930 miliona godina nakon Velikog praska pruža rijedak uvid u rane dane našeg svemira.
Udaljena galaksija, nazvana ‘Kosmičko grožđe’, pokazuje neobičnu strukturu sa više od deset zbijenih područja u kojima nastaju zvijezde, raspoređenih poput grozda grožđa. To je znatno više nego što su astronomi smatrali mogućim za galaksiju iz tako ranog svemira.
Prema procjenama, ova galaksija formirala se svega 930 miliona godina nakon Velikog praska. Novo istraživanje pokazalo je da sadrži najmanje 15 masivnih zvjezdotvornih nakupina u svom rotirajućem disku, koje na slikama izgledaju poput sjajnih ljubičastih bobica u svemiru.
Astronomi su galaksiju otkrili koristeći NASA-in Svemirski teleskop James Webb (JWST) i opservatorij ALMA (Atacama Large Millimeter/submillimeter Array), uz pomoć fenomena poznatog kao gravitacijsko lećenje. U ovom slučaju, bliža galaksija RXCJ0600-2007 poslužila je kao “kosmičko povećalo”, omogućivši detaljnije promatranje udaljenog objekta.
„Riječ je o jednoj od najsnažnije gravitacijski povećanih udaljenih galaksija ikada otkrivenih“, izjavio je Seiji Fujimoto, glavni autor studije, u saopćenju Univerziteta Texas u Austinu.
„Zahvaljujući ovom prirodnom povećanju, u kombinaciji s promatranjima najnaprednijih svjetskih teleskopa, dobili smo jedinstvenu priliku da proučimo unutrašnju strukturu udaljene galaksije s neviđenom preciznošću i osjetljivošću.“
Naučnici su prikupili više od 100 sati posmatranja kako bi analizirali ‘Kosmičko grožđe’. Prijašnje slike sa Hubbleovog teleskopa sugerisale su da se radi o glatkom, rotirajućem disku, ali detaljna mjerenja pomoću ALMA-e i JWST-a otkrila su mnogo složeniju unutrašnju strukturu – guste nakupine gasa spremne za formiranje novih zvijezda.
„Naša posmatranja pokazuju da je svjetlost mladih zvijezda u nekim ranim galaksijama dominantno raspoređena u više masivnih, gustih i kompaktnih nakupina, umjesto ravnomjerno kroz cijelu galaksiju“, pojasnio je suautor studije Mike Boylan-Kolchin sa Univerziteta Texas u Austinu.
Ovo otkriće mijenja dosadašnje razumijevanje razvoja ranih galaksija, jer pruža prvi jasan dokaz povezanosti malih unutrašnjih struktura sa općom rotacijom galaksije. To sugerira da bi mnoge galaksije, koje su se do sada činile “glatkima”, zapravo mogle skrivati slične masivne nakupine u svom središtu.
Rezultati istraživanja objavljeni su 7. augusta u časopisu Nature Astronomy.
