Od početka jula u cijeloj Srbiji traje akcija građanske neposlušnosti i totalna blokada zemlje, koju uglavnom organizuju studenti.
Protesti, koji su počeli u novembru 2024. godine nakon smrti 16 ljudi na željezničkoj stanici u Novom Sadu, bili su najozbiljniji test za predsjednika Aleksandra Vučića, piše ruski portal Insider.
Navodi se da “policija hapsi više od 100 aktivista dnevno, ali nisu uspjeli da ugase proteste koji se održavaju pod sloganom prijevremenih izbora i borbe protiv korupcije”.
Neki aktivisti su hospitalizovani sa prelomima, a među pritvorenicima ima mnogo maloljetnika.
Vučić optužuje svoje protivnike za „terorizam“ i „podrivanje ustavnog poretka“, ignorišući pozive da se istraži upotreba sile od strane policije.
Stručnjaci smatraju da nije tako lako okončati Vučićevu 13-godišnju vladavinu. Za razliku od 2000. godine, kada je režim Slobodana Miloševića propao pred nacionalnom opozicijom, Vučić djeluje otporno.
Ali s druge strane, studenti i dalje ne pokazuju znake povlačenja.
Eksperti u Srbiji raspravljaju o različitim scenarijima, od gušenja protesta i intenziviranja represije do raspisivanja vanrednih izbora uz učešće kandidata koje podržavaju demonstranti.
Međutim, mnogi ističu da prijevremeni izbori, taktika koju je Vučić više puta koristio u prošlosti da bi potvrdio svoju dominaciju i slomio opoziciju, ovog puta nisu u njegovom interesu.
Glavni zahtjevi demonstranata svode se na poštovanje vladavine prava i održavanje prijevremenih izbora, mada je ostalo nejasno da li će se takvi izbori održati.
Nenad Čanak, jedan od lidera demokratske opozicije koja je 2000. godine srušila Miloševića, izjavio je za Insider da ga transformacija vlasti u Srbiji posljednjih godina sve više podsjeća na autoritarne režime Rusije i Bjelorusije.
“Kako protesti rastu, Vučić sve više pokazuje svoje pravo lice: Ustav se gazi, zakoni se ignorišu, a policija se prema demonstrantima ponaša na način tipičan za fašističke režime.
Država koja se tako ponaša pokazuje da je nezainteresovana za pristupanje Evropskoj uniji i civilizovanom svijetu – kopira se model diktature Rusije i Belorusije. To mora izazvati masovni otpor, jer vlast prebija decu i lomi im kosti“, kaže Čanak.
Dodaje da “zbog toga što nikada nije sprovedena lustracija, mnoge figure iz Miloševićevog vremena i dalje su na vlasti”.
To smatra jednom od najvećih grešaka iz 2000-ih.
“Danas gledamo ista lica iz Miloševićevog vremena. Sadašnji ministar policije, Ivica Dačić, bio je portparol Miloševićeve Socijalističke partije Srbije, a Vučić je bio generalni sekretar ultranacionalističke Radikalne stranke koju je predvodio osuđeni ratni zločinac Vojislav Šešelj.
Dakle, 25 godina poslije pada Miloševića, i dalje nas vodi ista ekipa – ljudi koji nikada nisu smjeli ni da se približe politici. Država je na ivici da eksplodira“, rekao je Čanak, prenosi Danas.
